To słowo znamy wszyscy i intuicyjnie wiemy, co oznacza. Jednak wygląd niektórych materiałów potrafi nas zmylić i nie jesteśmy w stanie z całą pewnością stwierdzić, czy dane ubranie powstało z tkaniny, czy dzianiny. Jak odróżnić od siebie te dwa rodzaje tworzyw? Dowiedz się, czym jest tkanina i jak nazywają się poszczególne rodzaje tkanin, które pod postacią odzieży masz w swojej szafie.
Co to jest tkanina?
Tkanina jest wyrobem włókienniczym płaskim, który tworzy się poprzez przeplatanie ze sobą według określonego wzoru (splotu) prostopadłych do siebie układów nitek - osnowy i wątku. Nitki są min. 2, ale może być ich nawet 5. Osnowa przebiega wzdłuż, a wątek w poprzek tkaniny. Do produkcji przędzy tkackiej, z której powstaje tkanina, używa się krosien ręcznych lub mechanicznych.
Wspomniałyśmy o splocie - czym on dokładnie jest? Splot to pewien porządek, według którego następuje przeplatanie wątku i osnowy. To właśnie on w dużej mierze decyduje o fakturze materiału. Budowę, od której zależą właściwości przerobowe i użytkowe, a także wygląd tkaniny w ogóle, określa wiele parametrów, wśród których najistotniejsze są:
- skład surowcowy, czyli pochodzenie włókien,
- grubość, długość i szerokość oraz masa powierzchniowa i liniowa,
- rodzaj splotu i jego powtarzalność (raport),
- zagęszczenie tkaniny - liczność nitek i stopień ich wypełnienia.
Najpopularniejsze nazwy tkanin
Nazwy i rodzaje tkanin odzieżowych są powiązane m.in. z rodzajami splotów, o których więcej powiemy za chwilę. Teraz spróbuj znaleźć na poniższej liście znajome nazwy tkanin:
- batyst, flanela, szyfon, popelina, muślin, organza, żorżeta i aksamit (splot płócienny),
- dżins, tweed i gabardyna (splot skośny),
- oxford i natte (splot panamowy),
- szantung i fresko (splot rypsowy),
- satyna i atłas (splot atłasowy).
Jakie są rodzaje tkanin?
Typy tkanin możemy też uschematyzować według ich przeznaczenia na odzieżowe, pościelowe, dekoracyjne, bieliźniane, specjalne i inne. Niektóre struktury są jednak tak wszechstronne, że nadają się do wielu celów naraz. Dlatego, kupując tkaniny, rodzaje dobieramy pod kątem takich kryteriów, jak przydatność użytkowa i koszty użytkowania.
Pierwszy wyznacznik obejmuje:
- estetykę - modę, odporność lub podatność na zmiany kształtu (zaprasowywanie, kurczenie, gniecenie i wypychanie) i wytrzymałość na powstawanie wad (zmechaceń, zabrudzeń, wybarwień czy wyświeceń),
- wytrzymałość na obciążenia doraźne i zmęczeniowe, ścieranie czy warunki środowiskowe,
- właściwości biofizyczne - stopień ochrony przed zimnem, oddychalność, higroskopijność, elektryzowanie się, antybakteryjność czy neutralność dla skóry,
- łatwość pielęgnacji - np. wypieralność brudu i szybkość wysychania.
Rodzaje splotów tkanin
Sploty dzielimy na jednostronne i dwustronne. Te drugie z obu stron wyglądają identycznie, w przeciwieństwie do pierwszych z wymienionych. Do splotów jednostronnych zaliczamy:
- splot skośny (który może też być dwustronny) - tworzący ukośne prążki na materiale; cechuje go duża wytrzymałość. Zastosowanie: kurtki, spodnie robocze i codzienne,
- splot atłasowy - materiał jest miękki, lejący, z delikatnym połyskiem, a na prawej stronie ma bardziej nasycony kolor. Zastosowanie: suknie wieczorowe, eleganckie koszule i bluzki, apaszki, pościel, bielizna nocna.
Wśród splotów dwustronnych znajdują się:
- splot płócienny - popularny, znany głównie z materiałów bawełnianych i lnianych. Jest wytrzymały na uciąganie i ma regularną fakturę. Zastosowanie: pościel, obrusy, wszelkie ubrania,
- splot panamowy - pochodna płóciennego, wykorzystywana do produkcji grubszych tkanin. Faktura sprawia wrażenie szachownicy lub kostki o polach różnej wielkości. Splot panamowy zapewnia dużą przewiewność i miękkość. Zastosowanie: odzież sportowa, letnie marynarki i koszule,
- splot rypsowy - od panamowego różni się prążkowaną fakturą. Zastosowanie: okrycia wierzchnie, sukienki i krawaty,
- splot skośny dwustronny - układa się w ukośne prążki w kształcie liter S lub Z bądź w jodełkę. Jego zaletą jest mniejsza widoczność plam. Zastosowanie: marynarki, okrycia wierzchnie, spodnie.
Jakie ubrania powstają z tkanin?
Jeśli chodzi o tkaniny ubraniowe, rodzaje możemy też różnicować, biorąc pod uwagę ich wygląd powiązany bezpośrednio z cechami sensorycznymi powierzchni. W takim układzie tkaniny mogą być:
- gładkie - wolne od nierówności i wzorów. Powstają z nich np. bluzki, spodnie, sukienki, marynarki i wszelkie jednolite ubrania,
- z okrywą - włókienną: drapane, jak lodeny (np. na kurtki) i flanele (np. na koszule) albo pod postacią pluszy i aksamitów (np. na dresy) oraz pętlową, jak frotte (np. na odzież sportową),
- wzorzyste - gdzie wzory powstają dzięki splotom, barwnym nitkom lub w technologii mieszanej. Tak wytworzone tkaniny mogą być materiałem na każdy rodzaj ubrania,
- z reliefem - ich trójwymiarowość może być wynikiem specyfiki splotów (np. sztruksy na spodnie, marynarki i kurtki, wafle, piki i gofry na kamizelki czy wstawki do odzieży), struktury nitek (np. kurtki i płaszcze boucle), użycia technologii mieszanej (np. krepa na sukienki czy garnitury) oraz sposobu wykończenia (np. kora na bluzki, koszulki i bieliznę),
- ażurowe - tkaniny gazejskie, kanwowe i siatki (na odzież o konkretnym przeznaczeniu, np. okazjonalną).
Tkanina a dzianina - różnice
Wszystkie opisane wyżej cechy dotyczą tkaniny, która od dzianiny różni się m.in.:
- budową - jest tkana z wątku i osnowy, a nie dziana z wielu oczek tej samej nici,
- sprężystością - jest zwarta i stabilna, odporna na rozciąganie, a nie mocno elastyczna,
- wytrzymałością - bywa bardziej odporna na mechacenie i odkształcenia,
- łatwością modyfikacji - ubrania tkaninowe częściej można skracać i zwężać, w przeciwieństwie do dzianin.
Czym jest tkanina - podsumowanie
Najkrócej mówiąc, tkanina to materiał tkany z wielu nitek. W ofercie Patrizia Aryton znajdziesz tkaniny tylko ze szlachetnych przędz, sprowadzanych z Azji, Australii, Afryki czy obu Ameryk. Tkaniny powstają w renomowanych manufakturach, a odzież jest szyta w najlepszych szwalniach. Odkryj całą kolekcję ekskluzywnych tkaninowych ubrań premium na patrizia.aryton.pl!
